Gmina Krzyżanów położona jest w północnej części województwa łódzkiego na granicy Mazowsza i Ziemi Łęczyckiej, w powiecie kutnowskim. Od północy graniczy z miastem Kutno, Gminą Kutno i Gminą Oporów, od zachodu z Gminą Kutno i Gminą Witonia, od wschodu z Gminą Bedlno, od południa z Gminą Piątek i Gminą Góra Św. Małgorzaty. Zlokalizowana jest w bliskiej odległości od dużych miast regionu łódzkiego: Kutno, Łowicz, Łęczyca, Głowno oraz Łódź.
Powierzchnia gminy wynosi 103,06 km², w tym: 88,2% to użytki rolne, 3,9% to lasy i grunty leśne, 4,1% stanowią grunty zabudowane i zurbanizowane, 0,4% grunty pod wodami, 3,4% zajmują pozostałe grunty (tj. nieużytki i tereny różne)
Przez teren gminy przepływają dwie rzeki tj. Bzura i Ochnia. W dolinie Bzury występują liczne kanały i rowy melioracyjne stanowiące uzupełnienie systemu nawadniania doliny. Rzeka Ochnia jest lewostronnym dopływem Bzury. W zachodniej części gminy przepływa ciek zwany Kanałem Strzegocińskim. Na terenie całej gminy znajduje się ponad 19 km odcinków uregulowanych rzek. Teren gminy jest równinny, płaski, w całości zajmują go gleby pyłowe, a w dolinie rzeki Bzury gleby posiadają profil torfowy.
Przez teren gminy przebiegają:
- droga krajowa Nr 92 relacji Warszawa – Poznań,
- droga wojewódzka nr 702 relacji Łódź – Kutno
- przez północną część gminy magistrala kolejowa,
- Autostrada A-1 (Autostrada Bursztynowa) wraz z węzłem drogowym w miejscowościach Kaszewy Dworne i Sokół.
Na terenie gminy zlokalizowana jest stacja redukcyjno – pomiarowa gazu I –ego stopnia.
Gmina Krzyżanów, to gmina typowo rolnicza, cechuje się dobrymi glebami (wskaźnik bonitacji 1.1).
Większość mieszkańców gminy prowadzi własne gospodarstwa rolne, choć wzrasta zainteresowanie zatrudnieniem poza rolnictwem, w szczególności osób młodych. Na terenie gminy na dzień 31.12.2023r. zarejestrowanych było 314 podmiotów gospodarczych, w tym: aktywnych 143, wykreślonych – 145, zawieszonych 21, prowadzonych wyłącznie w formie spółki cywilnej – 3.
Gmina Krzyżanów jest zwodociągowana w 99%. Gmina posiada własną stację uzdatniania wody w m. Krzyżanów o wydajności 500m³/h oraz w m. Ktery o wydajności 350m³/dobę
Ścieki z terenu gminy trafiają do dwóch zmodernizowanych oczyszczalni ścieków w m. Łęki Kościelne i Ktery i Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Kutnie. Przepustowość oczyszczalni wynosi Q= 24m³/d każdej. Gmina posiada sieć kanalizacyjną o długości 1 km. Na terenie gminy znajduje się 555 przydomowych oczyszczalni ścieków.
Na terenie gminy zachowało się kilka interesujących obiektów zabytkowych. Na szczególną uwagę zasługują zabytkowe zespoły pałacowo-parkowe w Kterach, Krzyżanowie (obecnie siedziba Urzędu Gminy), Łękach Kościelnych. Przykładem architektury drewnianej jest dworek i kościół w Łękach Kościelnych. Dworek należy do typowych, drewnianych staropolskich rezydencji ziemiańskich. Jest budowlą konstrukcji zrębowej wzniesioną w drugiej połowie XVIII w., przebudowaną w XIX w. i odrestaurowaną w latach 60. XX w. Dwór jest usytuowany niezwykle malowniczo – na sztucznie usypanym wzniesieniu i otoczony fosą ze stawem. Wokół budowli rozciąga się obszerny park krajobrazowy z pierwszej poł. XIX stulecia. Zabytkowy drewniany kościół z końca XVII w. p.w. św. Marii Magdaleny został wzniesiony w 1775 roku. W wnętrzu świątyni znajduje się bogaty zespół osiemnastowiecznych barokowych ołtarzy z późniejszymi rzeźbami oraz utrzymane w tym stylu organy i ambona oraz chrzcielnica barokowa. Obok świątyni znajduje się murowana dzwonnica wzniesiona około połowy XIX stulecia oraz szereg nagrobków miejscowej i okolicznej szlachty. W Krzyżanowie można również zobaczyć pomnik ku czci poległych mieszkańców gminy w latach 1914–1921.
Na terenie Gminy Krzyżanów funkcjonują:
- Urząd Gminy Krzyżanów wraz z jednostkami organizacyjnymi gminy tj.:
- Gminnym Ośrodkiem Kultury i Sportu w Krzyżanowie wraz z Gminną Biblioteką Publiczną,
- Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Krzyżanowie,
- Szkołą Podstawową im. Ireny Kosmowskiej w Kaszewach Dwornych,
- Szkołą Podstawową im. prof. Władysława Szafera w Kterach,
- Szkołą Podstawową im. Kornela Makuszyńskiego w Krzyżanowie,
- Publiczne Gminne Przedszkole w Krzyżanowie,
- Publiczny Gminny Klub Dziecięcy „Pod bocianim skrzydłem” w Krzyżanowie.
- Urząd Pocztowy w Kutnie Filia w Krzyżanowie,
- NZOZ „Praktyka Rodzinna” w Krzyżanowie,
- Bank Spółdzielczy „Wspólna Praca” w Kutnie O/ Krzyżanów,
- Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Mieczysławowie,
- Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych w: Krzyżanowie, Kterach, Kaszewach Kościelnych, Młogoszynie, Siemienicach, Kucharach i Wałach.
Według danych Urzędu Gminy w Krzyżanowie na dzień 31 grudnia 2023 roku stan ludności w Gminie zameldowanej na pobyt stały wynosił – 4070 mieszkańców.
Statystyka mieszkańców w/g wieku i płci
Wiek | Mężczyzn | Kobiet | Ogółem |
0-2 | 54 | 45 | 99 |
3 | 18 | 20 | 38 |
4-5 | 44 | 43 | 87 |
6 | 29 | 24 | 53 |
7 | 19 | 28 | 47 |
8-12 | 91 | 101 | 192 |
13-15 | 66 | 54 | 120 |
16-17 | 31 | 44 | 75 |
18 | 18 | 16 | 34 |
19-65* | 1361 | 0 | 1361 |
19-60** | 0 | 1111 | 1111 |
> 65*** | 278 | 278 | |
> 60**** | 0 | 575 | 575 |
Ogółem | 2009 | 2061 | 4070 |
*Liczba mężczyzn w wieku produkcyjnym
**Liczba kobiet w wieku produkcyjnym
***Liczba mężczyzn w wieku emerytalnym
****Liczba kobiet w wieku emerytalnym
W 2023 roku w rejestrze mieszkańców odnotowano – 44 zgony oraz 28 urodzeń.
Na dzień 31.12.2018r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kutnie zarejestrowanych było 146 bezrobotnych, co stanowi 3,5% ogółu mieszkańców gminy.
Statystyka ludności w poszczególnych miejscowościach – zameldowanych na pobyt stały:
BRONY | 53 |
GOLISZEW | 55 |
JAGNIĄTKI | 33 |
JULIANÓW | 64 |
KASZEWY DWORNE | 108 |
KASZEWY-KOLONIA | 82 |
KASZEWY KOŚCIELNE | 76 |
KASZEWY-SPÓJNIA | 37 |
KASZEWY TARNOWSKIE | 87 |
KONARY | 97 |
KRZYŻANÓW | 226 |
KRZYŻANÓWEK | 132 |
KTERY | 278 |
KUCHARY | 158 |
ŁĘKI GÓRNE | 53 |
ŁĘKI KOŚCIELNE | 309 |
MALEWO | 80 |
MARCINÓW | 78 |
MICIN | 52 |
MIECZYSŁAWÓW | 99 |
MŁOGOSZYN | 78 |
MORELE | 3 |
NOWE KTERY | 88 |
PAWŁOWICE | 129 |
PSURZE | 32 |
RÓŻANOWICE | 71 |
RUSTÓW | 148 |
RYBIE | 80 |
SIEMIENICE | 235 |
SIEMIENICZKI | 38 |
SOKÓŁ | 41 |
STEFANÓW | 85 |
ŚWINIARY | 15 |
UROCZYSKO LEŚNE | 4 |
WAŁY A | 36 |
WAŁY B | 148 |
WIERZYKI | 73 |
WŁADYSŁAWÓW | 78 |
WOJCIECHOWICE DUŻE | 67 |
WOJCIECHOWICE MAŁE | 56 |
WYRĘBY SIEMIENICKIE | 45 |
ZAWADY | 183 |
ZIELENIEW | 39 |
ZŁOTNIKI | 69 |
ŻAKOWICE | 72 |